(Suppletiemethode Ortec, wenkend perspectief)

Solidariteit

Het begrip solidariteit is niet eenduidig, maar kent veel vormen. Zo is solidariteit waarbij de overdrachten maar één kant op gaan, in feite een vorm van subsidie. Vaak gebeurt dat bewust, en dan dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten. Een andere vorm van solidariteit is het delen en verevenen van risico’s. Dat is kanssolidariteit. Vooraf is dan niet duidelijk wie van de solidariteit profiteert en wie er voor betaalt.

Solidaire pensioenregeling en flexibele pensioenregeling

De nieuwe pensioenwet verplicht tot een keuze tussen een solidaire pensioenregeling en een flexibele pensioenregeling. PNO Media heeft laten weten de intentie te hebben beide pensioenvormen te gaan aanbieden. Sociale partners moeten de keuze maken.

Solidariteitsreserve en risicodelingsreserve

Beide pensioenvormen hebben zo hun voor- en nadelen. Een column als deze is minder geschikt om alle voor- en nadelen uitputtend door te nemen. Daarom beperk ik mij tot slechts één kenmerkend onderscheid tussen beide pensioenregelingen en dat is de wijze waarop aan solidariteit inhoud wordt gegeven.

In de Wet Toekomst Pensioenen is voor solidaire regelingen de verplichting opgenomen een solidariteitsreserve in te stellen. Die reserve mag maximaal 15% van het totale pensioenvermogen bedragen. Op het moment van overgang naar het nieuwe pensioenstelsel mag de solidariteitsreserve worden gevuld vanuit het huidige fondsvermogen. Daarna is vulling mogelijk uit premies en rendement. Daarvoor gelden wel grenzen. De inleg uit premie mag niet meer zijn dan 10% van de premie en de inleg vanuit rendement mag niet hoger zijn dan 10% van het (positieve) overrendement.

De flexibele pensioenregeling kent geen solidariteitsreserve. Er is wel voorzien in een risicodelingsreserve. Anders dan bij de solidariteitsreserve mag die reserve niet vanuit het rendement worden gevuld. Door middel van deze reserves worden de gevolgen van financiële mee- of tegenvallers collectief gedeeld. In geval van een flexibele premieovereenkomst – dus de regeling met een risicodelingsreserve – geldt dat niet voor financiële mee- of tegenvallers die vóór de pensioendatum zijn ontstaan als gevolg van beleggingsrisico. Na pensioeningang mag die reserve wel voor het opvangen van de gevolgen van beleggingsrisico’s worden gebruikt.

Doelen die via de reserves mogen worden nagestreefd.

De doelen voor aanwending van de reserves kunnen bijvoorbeeld bestaan uit:

  • Het dempen van schommelingen in pensioenuitkomsten;
  • Het opvangen van de gevolgen van het langlevenrisico, de kans dat we allemaal ouder worden dan verwacht;
  • Het beschermen tegen hoger dan verwachte inflatieschokken. Bij het opvangen van inflatieschokken moet dan wel van tevoren en voor langere tijd zijn vastgelegd bij welk inflatieniveau dat het geval zal zijn.

Aanvullen van pensioenen vanuit solidariteitsreserve (Ortec-suppletiemethode) zou krachtige oplossing zijn

Ortec is een zeer gerespecteerd actuarieel adviesbureau. Dat bureau kwam als eerste met de suggestie om het risico van feitelijke pensioenverlagingen sterk te verlagen door aanvulling vanuit de solidariteitsreserve. Hierna laat ik zien hoe dit bij PNO Media kan worden vormgegeven.
PNO Media keerde in 2022 € 152 miljoen aan pensioen uit en dat bij een vermogen van bijna € 7 miljard. Als de solidariteitsreserve bijvoorbeeld 7,5% van het vermogen zou bedragen (dus circa € 500 miljoen) en die reserve zou in slechte scenario’s voor aanvullingen op pensioenuitkeringen worden gebruikt, dan is de kans op werkelijke kortingen uitermate klein.

Voorbeeld

Een voorbeeld maakt dat duidelijk:
Stel: een pensioenuitkering bedraagt € 1000 per jaar. Er komt een slecht beleggingsjaar waardoor het pensioen in het opvolgende jaar zou moeten dalen tot € 900 per jaar. Het jaar daarop stijgt dat pensioen als gevolg van een licht herstel op de financiële markten weer tot € 920 per jaar om na enkele jaren verder te stijgen tot € 1040 per jaar. Op basis van de Ortec-methode wordt er op de pensioenuitkeringen een aanvulling gegeven om het uit te keren pensioen steeds op € 1000 per jaar te houden (in het eerste jaar is de aanvulling dan € 100, in het tweede jaar € 80 en na enkele jaren is aanvulling niet langer nodig). Bij een solidariteitsreserve van € 500 miljoen zou het bij PNO Media -met iets meer uitkeringen dan € 150 miljoen per jaar- gaan om een reserve van ruim 3 jaar aan pensioenuitkeringen!

Ook bijna-gepensioneerden kunnen van deze vorm van solidariteit profiteren

Een groep deelnemers die meer aandacht verdient, is de groep bijna-gepensioneerden. Bij slechte beleggingsresultaten in de laatste jaren voor pensionering kunnen de deelnemers in die groep zwaar worden getroffen. Hun pensioenvermogen kan dan sterk dalen zonder dat ze nog kunnen profiteren van herstel op financiële markten. Ook die groep zou na pensioeningang via aanvullingen conform de Ortec methode voor financiële rampen in de laatste jaren voor pensionering compensatie kunnen krijgen.

Ortec-suppletiemethode komt uiteindelijk alle generaties ten goede

Omdat via de Ortec-suppletiemethode de kans op feitelijke pensioenverlagingen tot een minimum wordt gereduceerd, ontstaat er een iets hoger risicobudget. Dat resulteert vervolgens in een iets hoger rendement met meer uitzicht op een koopkrachtig pensioen in de uitkeringsfase. Op termijn is dat positief voor alle generaties; dus ook voor de werkenden. Heel belangrijk is ook dat de kans dat bijna-gepensioneerden van een pech-generatie deel gaan uitmaken via het geven suppleties sterk afneemt.

Oproep tot back-testing en uitvoering scenario-analyses

Als solidariteit invulling krijgt via de Ortec-suppletiemethode, is het risico van daadwerkelijke kortingen uitermate klein. Het narekenen van de effecten indien die regeling al 25 jaar lang zou zijn toegepast, kan niet al te moeilijk zijn. Zo goed als zeker zal ook het risicobudget toenemen en zal er uitzicht op hogere rendementen ontstaan. Het Verantwoordingsorgaan heeft adviesrecht en zou dit alternatief kunnen inbrengen. Als VGOmedia wachten wij de resultaten met buitengewone belangstelling af.


Bestuurslid VGO Media