De tijd vliegt en op het moment dat u deze column leest, zitten we – zoals de Amerikanen zeggen -midden in het op Thanksgiving Day gestarte holiday season. De kerstdagen zijn in zicht, in menige woonkamer staat de kerstboom al en de oliebollen zijn bijna te ruiken. Een goed moment om in deze laatste column van het jaar van onder de kerstboom nog eens goed naar de steeds meer vaart krijgende WTP-trein te kijken. Niemand weet overigens of een nieuw te vormen kabinet nog een wissel zal omzetten. We kunnen met name hopen op een wetswijziging waardoor het inflatierisico collectief wordt gedragen en gedeeld. Dat zou een hele verbetering zijn. Een koopkrachtig pensioen is weliswaar niet te garanderen, maar daarnaar streven of daar uitzicht op bieden, was, is en blijft toch een van de belangrijkste redenen waarom we uiteindelijk voor een nieuw stelsel kozen. Daar mogen we op hopen, maar niet van uitgaan. Of we dat nu leuk vinden of niet, de wet – zoals die nu luidt – is nu eenmaal de wet.

Per 1 januari 2027 overstappen is het doel van PNO Media

PNO Media streeft er naar per 1 januari 2027 de overstap te maken naar het nieuwe pensioenstelsel. Omdat PNO Media nogal wat verschillende pensioenregelingen uitvoert, is dat veel werk. De concept transitieplannen met daarin de afspraken om evenwichtig naar het nieuwe stelsel over te gaan, dienen in het 2e kwartaal van 2024 gereed te zijn. Pas daarna komt VGOmedia in het kader van het hoorrecht formeel in beeld. De punten die voor VGOmedia belangrijk zijn, zijn vastgelegd in een Position Paper dat al geruime tijd terug onder de aandacht van de sociale partners is gebracht en dat ook op de website van VGOmedia te vinden is. Bij dat ‘horen’ zal niet alleen blijken welke berekeningen en aannames sociale partners hebben gehanteerd om tot een principeakkoord te komen, maar ook welke alternatieve mogelijkheden aan de orde zijn geweest en waarom die zijn verworpen.

Eerste transitieplannen van andere fondsen inmiddels bekend

Voor verenigingen van gepensioneerden is het vooral van belang om te kunnen beoordelen of het geheel van de in transitieplannen gemaakte afspraken evenwichtig uitpakt en daarmee recht doet aan de positie van zowel gepensioneerden, actieven als slapers (ex-deelnemers). Bij het beoordelen van die evenwichtigheid gaat het overigens om het totale pakket aan afspraken en niet over iedere deelafspraak op zich. De eerste transitieplannen van andere pensioenfondsen zijn inmiddels gereed.

Aandachtspunten

VGOmedia heeft al aangegeven zich bij de invulling van het hoorrecht constructief te zullen opstellen. Wij hebben vertrouwen in ons fonds. Uiteraard moet eerst worden afgewacht hoe PNO Media er financieel en qua dekkingsgraad op het moment van invaren voorstaat. Twee dingen verdienen op dat moment extra aandacht. Dat zijn:

a. Inhaalindexatie en compensatie in verband met het afschaffen van de doorsneepremie. Gepensioneerden hebben als gevolg van de doorsneepremie zowel een tijd teveel als een tijd te weinig pensioenpremie betaald. Op het moment van pensionering liep die rekening glad. Financiering van compensatie afschaffing doorsneepremie uit het pensioenvermogen van de gepensioneerden zonder het verlenen van inhaalindexatie is voor VGOmedia daarom volstrekt onacceptabel. Zeker als je daarbij in aanmerking neemt dat er voor de pensioenopbouw door actieven lange tijd een niet-kostendekkende premie is betaald.

b. Bij de verdeling van een eventueel vermogenssurplus bij invaren moeten op het moment van invaren alle deelnemers een gelijke procentuele verhoging van de pensioenaanspraken krijgen. Bij de voorgeschreven hantering van de zogeheten ‘standaardmethode’ zou dat echter anders zijn. Bij die methode wordt dat surplus gespreid in 10 jaar toegerekend aan de in de toekomst aanwezige deelnemers en gepensioneerden. Doe je dat, dan benadeel je oudere gepensioneerden en hevel je zo vermogen over naar toekomstige generaties. Duidelijk een vorm van leeftijdsdiscriminatie. Voor gepensioneerden is spreiden in dat geval dus lijden.

Discriminerend

  • Voor niet-gepensioneerden neemt het pensioenvermogen voor pensioeningang onder normale omstandigheden jaarlijks toe als gevolg van premiebetalingen en gerealiseerd rendement.
  • Voor al wel gepensioneerden neemt het pensioenvermogen als gevolg van pensioenuitkeringen jaarlijks meestal niet toe maar af.
  • Bij spreiding van de uitdeling van het vermogenssurplus in de tijd ontvangen actieven dus meer en gepensioneerden minder. Dat maakt de standaardmethode erg onevenwichtig. Wellicht zou je dat zelfs oneerlijk, dan wel leeftijdsdiscriminatie kunnen noemen.

Weeffout

In het nieuwe pensioenstelsel wordt de ‘weeffout’ hersteld dat rendementen/overschotten niet toekomen aan degenen met wiens vermogen die zijn gerealiseerd, maar naar de toekomst worden doorgeschoven. In het nieuwe – minder solidaire – stelsel is dat niet langer de bedoeling. Het rendement moet dan vooral toekomen aan degenen die ook het beleggingsrisico hebben gelopen. Het is dan ook uitermate wrang en vreemd te moeten vaststellen dat de in het verleden gevormde overschotten in de standaardmethode alsnog voor een belangrijk deel naar toekomstige generaties worden doorgeschoven en niet toekomen aan degenen die deze vermogensoverschotten hebben opgebouwd. De oude ‘weeffout’ dreigt daarmee gecontinueerd te worden.

Hopen op een positief oordeel

Het hoorrecht is een van de lichtste vormen van inspraak. Echter, het onthouden van een goedkeurende stempel van VGOmedia op transitieplannen zou (alhoewel juridisch geen probleem) een valse start van de nieuwe regeling betekenen en niet bevorderlijk zijn voor het vertrouwen in de nieuwe pensioenregeling.
Aangenomen mag worden dat PNO Media het op prijs stelt dat de invulling van het hoorrecht wordt afgerond met een positief oordeel van VGOmedia.

Pensioenfonds Zorg en Welzijn geeft het goede voorbeeld

Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft eind november laten weten een eventueel vermogenssurplus op het moment van invaren via een voor alle deelnemers en gepensioneerden gelijke procentuele verhoging van de pensioenen te zullen verdelen. Het fonds ziet dat als een vorm van compensatie voor in het verleden gemiste indexatie. Het mag duidelijk zijn dat VGOmedia zich daar graag bij aansluit. Goed voorbeeld doet goed volgen.


Bestuurslid VGO Media
Anton de Bekker deelt in zijn maandelijkse column zijn persoonlijke visie over actuele pensioenonderwerpen.